Kilo verme sürecinde sadece tartıdaki kiloya odaklanmak yeterli değildir. Tartı, kilo verme sürecinde önemli bir araç olsa da, çeşitli faktörlere bağlı olarak yanıltıcı sonuçlar gösterebilir. Bu nedenle, mezura ile bölgesel vücut ölçümleri yaparak daha kapsamlı bir değerlendirme yapmak faydalıdır. Mezura ölçümleri oldukça hassas olup, doğru sonuçlar elde etmek için doğru tekniklerin kullanılması gerekmektedir. Ayrıca, ölçümlerin her zaman aynı referans noktasından yapılması, sürecin takibi açısından önemlidir.
1. Bel Çevresi Ölçümü
Bel çevresi ölçümü, kronik hastalık riskini belirlemede tek başına kullanılabilir. Kadınlarda 80 cm, erkeklerde ise 94 cm üzerindeki bel çevresi, karın bölgesinde yağ birikiminin arttığını gösterir ve bu durum kalp ve damar hastalıkları için önemli bir risk faktörüdür. Doğru bel çevresi ölçümü için:
- Ayaklarınızı omuz genişliğinde açarak dik durun.
- En alt kaburga kemiğinizin altı ile kalça kemiğinizin üst kısmı arasındaki orta noktaya mezurayı yerleştirin.
- Nefes verin ve mezurayı çok sıkmadan veya gevşek bırakmadan ölçüm yapın.
- Ölçümü üç kez tekrarlayarak, sonuçların ortalamasını alabilirsiniz.
2. Kalça Çevresi Ölçümü
Vücutta yağın üst kısımda toplanması (android/elma tipi) hastalık riskini artırırken, alt bölgede (kalçalarda) toplanan yağ (jinoid/armut tipi) daha az risklidir. Ancak, özellikle kadınlar kalça çevresindeki yağ birikiminden şikayetçidir. Doğru kalça çevresi ölçümü için:
- Ayaklarınızı omuz genişliğinde açarak dik durun.
- Kalçanızın en geniş olduğu yerden mezura ile ölçüm yapın.
3. Bel/Kalça Oranı
Dünya Sağlık Örgütü’ne göre, bel/kalça oranının erkeklerde 0.90’ın, kadınlarda ise 0.85’in altında olması gerekmektedir.
4. Boyun Çevresi Ölçümü
Boyun çevresi ölçümü, obeziteyi tahmin etmek için değerli bir ölçüttür. Ayrıca, metabolik sendrom ve insülin direnci gibi obezite ile ilişkili kardiyovasküler risk faktörleriyle yakından ilişkilidir. Erkeklerde 37 cm, kadınlarda ise 34 cm’nin üzerindeki boyun çevresi riskli kabul edilmektedir. Doğru boyun çevresi ölçümü için:
- Başınızı dik tutarak karşıya bakın.
- Gırtlak çıkıntısının (adem elması) alt sınırındaki noktadan mezura ile ölçüm yapın.
5. Üst Orta Kol Çevresi Ölçümü
Üst orta kol çevresi ölçümü, özellikle gebe ve çocuklarda olmak üzere yetişkinlerde de önemli bir ölçüttür. Kemik, kas ve yağ dokusu hakkında bilgi verir. Ayrıca, protein ve enerji rezervlerindeki değişimleri vücut ağırlığına oranla daha iyi yansıtır. Doğru kol çevresi ölçümü için:
- Üst omuz kemiği ile dirsek kemiğinizin orta noktasını belirleyin.
- Serbest halde bıraktığınız kolunuzu belirlediğiniz noktadan mezura ile ölçün.
- Ölçümü üç kez tekrarlayarak, sonuçların ortalamasını alabilirsiniz.
6. Üst Bacak Çevresi Ölçümü
Üst bacak bölgesi, özellikle kadınların en şikayetçi olduğu bölgelerden biridir. Sağlıklı takibi için doğru ölçüm çok önemlidir. Doğru üst bacak çevresi ölçümü için:
- Ayaklarınızı omuz genişliğinde açın ve dik durun.
- Kalça kemiğiniz ile diz kemiğinizin orta noktasından mezura ile ölçüm yapın.
7. Göğüs Çevresi Ölçümü
Göğüs çevresi, kilo kaybı ile incelme gösterebilen bir bölgedir. Doğru göğüs çevresi ölçümü için:
- Ayakta, dik pozisyonda durun ve kollarınızı vücudunuzdan uzaklaştırın.
- Kürek kemiğinizin alt ucundan hizanızı alarak mezura ile ölçüm yapın.
Doğru ölçüm tekniklerini öğrenmek ve uygulamak, hem zayıflama sürecinde hem de genel sağlık değerlendirmesinde büyük önem taşır. Bu nedenle, haftalık takiplerde tartıya ek olarak mezura ölçümlerini de değerlendirmek gereklidir.