Polikistik over sendromu (PKOS), kadınların yaşam kalitesini etkileyen hormonal dengesizliklere yol açar. Bu durumun yönetiminde beslenme, yaşam tarzı düzenlemeleri ve tıbbi müdahaleler önemli rol oynar. Aşağıda, PKOS’lu bireyler için uygulanabilecek diyet önerileri ve örnek beslenme programı yer almaktadır.
Polikistik Overin Nedenleri ve Belirtileri
Sebepleri
- Abdominal obezite: Karın ve göbek bölgesinde aşırı yağlanma, PKOS riskini artırır.
- Genetik faktörler: Ailede PKOS öyküsü bulunması, hastalığın ortaya çıkma olasılığını yükseltir.
- İnsülin direnci: Kan şekerindeki dengesizlikler, hormonal bozukluklara neden olur.
Belirtileri
- Düzensiz adet döngüsü ve ağrılı regl
- Aşırı tüylenme ve saç dökülmesi
- Sivilce ve akne problemleri
- Karın şişkinliği
PKOS Tedavi Yöntemleri
PKOS tamamen ortadan kaldırılmasa da, uygun tedavi ve yaşam tarzı değişiklikleri ile belirtiler önemli ölçüde hafifletilebilir. Doktor kontrolünde uygulanan hormon düzenleyici ilaçlar, düzenli beslenme programı ve hafif ağırlık kaybı, semptomların iyileşmesinde temel etkenlerdir.
Beslenme Önerileri
Sağlıklı bir beslenme düzeni, PKOS yönetiminde kritik bir rol oynar. Karbonhidrat tüketiminin dengelenmesi, yağ alımının kontrol altında tutulması ve öğünlerin gün boyunca yayılması önerilir. Akdeniz diyetinden esinlenen bu yaklaşım, doğal ve taze gıdaların tercih edilmesine dayanır.
- Günde en az 5 porsiyon sebze ve meyve tüketimi
- Zeytinyağı gibi sağlıklı yağların kullanımı; margarin ve trans yağlardan kaçınma
- Haşlama, buğulama veya fırınlama yöntemlerinin tercih edilmesi
- Kırmızı et yerine beyaz et ve haftada balık tüketiminin artırılması
- Ceviz, badem, fındık gibi sağlıklı yağ kaynaklarının beslenmeye eklenmesi
Tüketilmesi Gereken ve Kaçınılması Gereken Gıdalar
Tüketilmesi Gerekenler
- Tarçın: Kan şekerinin düzenlenmesine yardımcı olur.
- Soğan Suyu: Regl döngüsünün düzenlenmesinde destekleyicidir.
- Siyah Üzüm: İçeriğindeki resveratrol hormonsal dengeye katkıda bulunur.
Kaçınılması Gerekenler
- Şeker ve tatlılar: Kan şekerinde ani yükselmelere yol açar.
- Paketli ve işlenmiş gıdalar: Yüksek şeker ve yağ içerikleri sebebiyle zararlıdır.
- Hazır meyve suları: Doğal meyve tüketimi yerine, kontrollü porsiyonlarla tüketilmelidir.
- Yağlı ve kızartılmış atıştırmalıklar: Vücut için gereksiz yağ yükü oluşturur.
Örnek PKOS Diyeti Listesi
Aşağıda, 3 günlük örnek diyet listesi sunulmaktadır. Bu liste, öğün aralarındaki su tüketimi ve porsiyon kontrolüne dikkat edilerek hazırlanmıştır.
1. Gün
- Kahvaltı: Haşlanmış yumurta, beyaz peynir, tam buğday ekmeği, mevsim yeşillikleri ve ceviz
- Öğle Yemeği: Ton balığı salatası (sebzelerle birlikte, az miktarda zeytinyağı ile) ve bir bardak ayran
- Ara Öğün: Meyve ve labne peyniri ile birlikte küçük bir galeta
- Akşam Yemeği: Kıymalı kabak yemeği, bulgur pilavı ve cacık
2. Gün
- Kahvaltı: Peynirli omlet, tam buğday ekmeği ve taze sebzeler
- Öğle Yemeği: Mercimek çorbası, yağsız salata, yoğurt ve bir dilim tam buğday ekmeği
- Ara Öğün: Siyah üzüm ve sade Türk kahvesi
- Akşam Yemeği: Küçük porsiyon et köftesi, makarna ve salata
3. Gün
- Kahvaltı: Bol sebzeli menemen ve iki dilim tam buğday ekmeği
- Öğle Yemeği: Tavuk ya da hindi sandviç; yeşillik ve domatesle hazırlanmış
- Ara Öğün: Ceviz ve bir bardak bitki çayı
- Akşam Yemeği: Etli nohut yemeği ve bir büyük su bardağı ayran
Bu diyet programı uygulanırken, günde en az 2.5 litre su tüketimine dikkat edilmesi, besin çeşitliliğinin korunması ve öğün saatlerinin düzenli olması büyük önem taşır.
Sonuç
Polikistik over sendromu, doğru beslenme ve yaşam tarzı değişiklikleri ile yönetilebilen bir durumdur. Önerilen diyet programı, hormonal dengeyi destekler, belirtilerin hafiflemesine yardımcı olur ve genel sağlığı iyileştirir. Düzenli beslenme, doktor kontrolünde uygulanan tedavi yöntemleri ve egzersizle, PKOS’lu bireyler daha sağlıklı ve dengeli bir yaşam sürdürebilirler.